Obr. 1. Filmowy detektyw trafia na ślad porozumienia wysoko postawionych polityków z przestępcami. Skojarzenie z Mariuszem Kamińskim i aferą hazardową narzuca się samo...
Czekam na happy end :)
Klip 1. Lech Wałęsa – Zaginione dokumenty. Ten klip przypomina w pigułce przebieg wypadków związanych z ratowaniem postkomunistycznego układu przed zdemaskowaniem. Głównym bohaterem jest Bolek (Lech Wałęsa), którym posłużono się do obalenia rządu Jana Olszewskiego pamiętnej nocy 04/05.06.1992. Warto zwrócić uwagę na to jak gorliwie wtedy wykonywali swoje podrzędne role Tusk i Pawlak – dzisiejszy premier i wicepremier. Dalsza część klipu od 02:10 dotyczy wykradania przez Bolka akt państwowych i mikrofilmów dotyczących swojej osoby.
Donald Tusk (rocznik 1957, 52 lata) i Waldemar Pawlak (rocznik 1959, 50 lat) mogliby być kolegami. Ich drogi polityczne zeszły się na chwilę w nocy 04/05.06.1992 w sejmowym gabinecie, gdzie grupa posłów pod kierownictwem ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy przygotowywała „gangsterski chwyt” – jak nazwał to sam Pawlak (paradoksalnie jedyny, którego ruszyło sumienie) – w celu obalenia rządu Jana Olszewskiego. Rząd ten w imię żywotnych polskich interesów był gotów naruszyć potężne interesy mafii, szemranego biznesu i obcych wywiadów, dla których teren Polski i jej państwowy majątek rozkradany na potęgę to było wtedy prawdziwe eldorado. W swojej determinacji Olszewski zamierzał ujawnić listy byłych agentów SB wśród czołowych polityków i to wystarczyło, by wywołać ogromną mobilizację niemal wszystkich stron sceny politycznej w celu zatrzymania tych działań. Przeciwnik był wtedy zbyt silny, a po zażegnaniu niebezpieczeństwa okopał się jeszcze mocniej. Warto jednak tamte wydarzenia stale przypominać, by wspomagać naturalną tendencję do wypływania prawdy na wierzch. Proces ten będzie drążył skałę tak długo, aż nie zostanie zakończony.
Na początku klipu słyszymy posła wywodzącego się z opozycji z czasów PRL, Kazimierza Świtonia, który wypowiedział słynne słowa: „Pragnę powiedzieć, że na drugiej liście jest pan prezydent jako agent Służby Bezpieczeństwa.” W istocie postępowanie Wałęsy zaczęło budzić wątpliwości u bardziej świadomych obserwatorów dość wcześnie. Problem polegał na tym, że pod koniec lat 80. Wałęsę kryli wszyscy: komunistyczna władza była żywotnie zainteresowana w uwiarygodnianiu swojego człowieka jako lidera opozycji, a zachodnim rozgłośniom radiowym nadającym po polsku brakowało szczegółowych informacji lub prowadziły własną grę. Niemała liczba osób autentycznie walczących z komuną w kluczowym roku 1989 i wyczuwających przekręt nie miała siły przebicia, by zahamować niedemokratyczne przejmowanie rzekomo demokratycznie wybieralnych 35% miejsc w Sejmie i 100% miejsc w Senacie przez Komitety Obywatelskie Wałęsy i niedopuszczanie kandydatów spoza kliki.
Jeszcze w czasie debaty telewizyjnej Wałęsa-Miodowicz 30.11.88 patrzyło się na Wałęsę z jakąś nadzieją, choć już wtedy mocno dawało do myślenia, że fala strajków z sierpnia 1988 była nieprzyjemnym zaskoczeniem nie tylko dla władz, ale i dla opozycji... A organizacja strajku wymagała rzeczywistej woli walki. Wtedy jeszcze częste były pacyfikacje przez ZOMO i wiadome konsekwencje dla liderów. Wałęsa, prowadząc swoją politykę, niczym już nie ryzykował w tym czasie (w rzeczywistości – jako człowiek służb – nigdy nie ryzykował). Większe wątpliwości, co do prawdziwego sensu gry prowadzonej przez „Solidarność” Wałęsy, wzbudziło już pokazane przez tv powitanie Wałęsy i Jaruzelskiego, gdy pierwszy raz spotkali się 18.04.89 – Jaruzelski: „Góra z górą...”, Wałęsa: „Tym razem chyba się nie rozejdziemy”, Jaruzelski: „Wszystko dla dobra Polski.” Całkiem możliwe, że ta gładka wymiana zdań była wyreżyserowana. Wszystko stało się jasne po odrażających próbach przepchnięcia rządu Kiszczaka, a potem po powstaniu rządu Mazowieckiego z resortami siłowymi obsadzonymi przez komunistów oraz po wyborze Jaruzelskiego na prezydenta. Lepiej zorientowani w prywatnych rozmowach wprost nazywali Wałęsę ironicznie Bolkiem. Tymi zorientowanymi, nawet częściej niż ideowi lecz często naiwni zwolennicy „Solidarności”, byli dobrze ustawieni myślący komuniści, ci sami, którzy środowisko młodych entuzjastycznych i nieświadomych przekrętu, jakiego są częścią, zwolenników dekomunizacji nazywali pogardliwie pampersami.
Zdanie o agenturalności Wałęsy rzucone z sejmowej trybuny przez Kazimierza Świtonia było ważne. W dzisiejszym nazewnictwie można by powiedzieć, że dokonało ono pierwszego nieznacznego wyłomu w oficjalnej narracji o pokojowym przekazaniu władzy opozycji przez reżim PRL – w rzeczywistości o żadnego przekazania władzy nie było, zmieniły się tylko formy administrowania Polakami. W artykule z 2007 Wyborcza w charakterystycznym ociekającym jadem stylu opisuje zdarzenia z 1992: „Poseł Sławomir Siwek z PC próbuje starego tricku – zgłasza wniosek o utajnienie obrad. W chwilę później Kazimierz Świtoń krzyczy z mównicy: «Prezydent Wałęsa jest na drugiej liście jako agent SB!»” Jak można usłyszeć, nie było żadnych krzyków, tylko Wyborcza – jak zawsze – broni agentów, sugerując, że zwolennicy ich ujawnienia to niebezpieczni maniacy. Interesujący jest fakt, że zdanie Świtonia wykreślono ze stenogramu obrad i to na wniosek... posła Jana Rokity. Na następny poważniejszy wyłom w narracji trzeba było czekać niestety aż 16 lat do ukazania się książki Cenckiewicza i Gontarczyka.
Przyjrzyjmy się roli jaką w wydarzeniach 1992 roku odegrali młodzi wtedy lecz gorliwi kandydaci na przyszłych namiestników Polski: Tusk i Pawlak. Będąc ledwo po trzydziestce, należeli wtedy do politycznej młodzieży. Podczas gdy mafioso Wałęsa organizował na zapleczu przewrót z potencjalnie niepewnymi klubami, inni mafiosi – Geremek, Kwaśniewski – zabezpieczali operację w Sejmie, o ich wsparcie Wałęsa nie musiał się martwić. Tacy ludzie jak Jarosław Kaczyński, Antoni Macierewicz, Jan Olszewski, z determinacją dążyli do prawdziwego oczyszczenia polskiej polityki i ponieśli za to wysoką cenę jako politycy – byli zwalczani za pomocą służb specjalnych (koordynował to płk Jan Lesiak, co udowodniono w sądzie w 2007), oczerniano ich w mediach zmonopolizowanych przez środowisko Michnika, byli w dużej mierze pozbawieni kontaktu ze społeczeństwem poprzez wykluczanie ich osób oraz idei z przestrzeni publicznej.
Jak widać w klipie, Tusk i Pawlak nawet przez chwilę nie mieli wątpliwości, po czyjej stronie stanąć. Dialogi jak z filmu sensacyjnego. Wałęsa: „Słuchajcie, bo jak nie przejdzie [Pawlak], to jesteśmy w bardzo trudnej sytuacji.” Tusk: „Jak SLD nie skrewi, to przejdzie.” SLD miałoby skrewić? Żart? Niekoniecznie. Tusk na tym zebraniu zdominowanym przez graczy z wyższej ligi nie ma nic do powiedzenia, jest tylko takim gówniarzem z ambicjami. Toteż odzywa się nie dlatego, że ma coś ważnego do powiedzenia, ale by podkreślić swoje gorliwe zaangażowanie w tę sprawę i by nie zostało mu to zapomniane. Kto wie, może gdyby wtedy zdystansował się od tego szemranego towarzystwa, milcząc wyniośle, dziś nie byłby premierem. W każdym razie Tusk wolał nie ryzykować. By podkreślić swoją przynależność do grupy, poufale użył paragangsterskiego języka: „jak SLD nie skrewi”.
Ciekawie ogląda się także wylęknionego Pawlaka, gdy powtarza przed Wałęsą wyuczoną lekcję: „Potem, po powołaniu, składam podziękowanie, «sytuacja jest dramatyczna», wniosek o MSW i MON. I czyszczę sobie UOP.” Za chwilę wygłasza w Sejmie swoim charakterystycznym, dobrze znanym dziś tonem: „Sytuacja stała się dramatyczna.” Zapis narady został wykonany na potrzeby Wałęsy, który nie chciał, by – w przypadku ewentualnych problemów – całą odpowiedzialność za przewrót zrzucono na niego. Taśmy w żadnym razie nie miały przeniknąć do opinii publicznej. Przegrany pokątnie materiał VHS wyciekł przez niedbalstwo pewnych osób i determinację innych – za coś takiego łatwo można zostać „uciszonym”. Opinia publiczna poznała ten materiał z filmu Jacka Kurskiego Nocna zmiana z 1994, który został raz wyemitowany w publicznej tv w 1995 i do czasu upowszechnienia się Internetu i sieci P2P w bieżącej dekadzie był słabo dostępny. Dopiero gdy film stał się popularny, napisała o nim Wyborcza w swoim charakterystycznym nienawistnym stylu. Tymczasem w 1998 ukazał się album Kultu Ostateczny krach systemu korporacji z piosenką Lewy czerwcowy nawiązującą do Nocnej zmiany a w szczególności wyśmiewającą niewdzięczne zadanie, jakie otrzymał młody Pawlak. Kazik Staszewski nie bez ironii wtedy śpiewał: „Tak panie Waldku, pan się nie boi / Dwie trzecie Sejmu za panem stoi / Panie Waldku, pan się nie boi / Cały naród murem za panem stoi.” ... „Panie Waldku, pan się nie boi / Pan prezydent także za panem stoi.”
W klipie zwrócono uwagę także na postać Tomasza Bańkowskiego (Polski Program Gospodarczy, inaczej: Duże Piwo, czyli frakcja Polskiej Partii Przyjaciół Piwa Janusza Rewińskiego). Później Bańkowski dołączył do posłów z KLD w klubie poselskim Polski Program Liberalny, a po powstaniu PO w 2001 zapisał się do tej partii. W trakcie nocnej zmiany Bańkowski przemawiał: „Pan Waldemar Pawlak (...) mam nadzieję, że będzie w stanie sformułować rząd, który będzie służył dobrze Polsce Ludowej... Polsce... przepraszam [na sali śmiech, oklaski]”
Tusk i Pawlak w 1992 potwierdzili swoją przynależność do klubu zdrajców. Historia zatoczyła koło i w 2007 z błogosławieństwem emerytowanego już Bolka-Wałęsy ponownie gorliwie przyłożyli się do przerwania działania patriotycznego rządu. Tym razem był to rząd Jarosława Kaczyńskiego. Tym razem Tusk przeszedł kilka szczebli wyżej w hierarchii i został namaszczony na mafiosę z pierwszego szeregu, może nawet myśli, że coś rozgrywa. Zwróćmy uwagę, że Pawlak był na tym etapie znacznie wcześniej, a mianowicie w czasie swoich 33 dni po obaleniu rządu Olszewskiego oraz w latach 1993-1995. Jakikolwiek jest dziś prawdziwy cel Tuska, widać na zdrowy rozsądek, że nie da się wziąć odpowiedzialności za swoje rządy przed historią i jednocześnie sprawować funkcję premiera tak nieudolnie jak Tusk. Nawet jeśli dziś maska PR-u i osłona medialna względnie dobrze działa, to z perspektywy jakiś 5 lat nędza i błazeństwo rządu Tuska będą już całkowicie oczywiste.
Moim zdaniem nie należy łudzić się, że afera hazardowa i afera stoczniowa wyczerpują repertuar tego rządu. Sytuacja w Polsce dziś intensywnie zmierza w kierunku samowoli mafii oraz służb (polskich i obcych) charakterystycznej dla lat 90. Dla doświadczonego obserwatora wykrycie afer przez ostatnią zdolną do tego służbę, czyli CBA, nie jest zaskoczeniem, a w udostępnionych stenogramach zwraca uwagę nie głupota uczestników zdarzeń, którą kłamliwie podkreśla oficjalna propaganda. Zwraca uwagę raczej ich uzasadnione poczucie bezpieczeństwa i bezkarności. Podobnie było w latach 90., gdy złapany gangster wysokiej rangi ze śmiechem oznajmiał oficerowi śledczemu lub prokuratorowi, że za kilka dni go wypuszczą. I rzeczywiście, po kilku dniach przychodziło z góry polecenie zwolnienia pod byle pretekstem, a nadgorliwy glina czy prokurator był w najlepszym razie odsuwany od sprawy. Jeśli dalej był zbyt dociekliwy, to sam prosił się o poważne kłopoty, których początkiem było zdegradowanie czy utrata pracy. Nieliczne w porównaniu z rozmiarami procederu, lecz nagłaśniane, policyjne akcje przeciwko gangom były w rzeczywistości elementem wojny gangów. Przypomina się też „Pershing”, który będąc szefem największego polskiego gangu odpowiedzialnym za wiele morderstw, odsiadywał 4-letni wyrok w komfortowych warunkach, kierując swoim imperium z więzienia.
W latach 00. bossowie zalegalizowali swoje mafijne kapitały i ulokowali je w legalnym biznesie. Początek rządów zdrajców Tuska i Pawlaka to dla tych „biznesmenów” – jak pokazują afery – sygnał do powrotu na większą skalę do macierzystej branży. O ile jednak prominentni politycy SLD pełnili w ówczesnych rozgrywkach funkcję podmiotową, o tyle politycy PO są dziś tylko miernymi wykonawcami przygotowującymi grunt dla powrotu „prawowitych” administratorów Polski rodem z PZPR-SLD. Przygotowanie to polega na wprowadzaniu do służb specjalnych ludzi pracujących dla SLD i KGB, m.in. z rozwiązanego przez rząd PiS WSI, oraz likwidacji CBA. To jest dziś prawdziwy cel i jedyny sens sprawowania funkcji premiera przez Tuska.
Absurdy rządowo-medialnej narracji
Nawet kompromitująca afera nie musi spowodować natychmiastowego spadku notowań takiej partii jak Platforma Obywatelska oraz jej lidera – premiera Donalda Tuska. Pojawiają się kolejne dowody na to, że wielu czołowych polityków tej partii jest uwikłanych w ciemne interesy i służy nie państwu a podejrzanym wpływowym grupom. Donald Tusk w obliczu takich wstrząsów nie wykonał tak naprawdę ani jednego realnego posunięcia, stosuje jedynie szereg nie zawsze spójnych technik PR-owskich. Zaczyna od stwierdzenia, że nie było żadnej afery, stosując przy tym logikę, że warunkiem koniecznym wystąpienia afery jest wystąpienie przestępstwa, a tego ujawnione stenogramy – jego zdaniem – nie dowodzą, a czego dowodzą nieujawnione – nie może powiedzieć, bo są tajne.
Mało tego, mamy uwierzyć, że jego ludzie w rzeczywistości mieli dobre intencje: chcieli najlepszej dla państwa ustawy hazardowej i najkorzystniejszej dla państwa sprzedaży stoczni. „Pseudoafery” wzięły się stąd, że do realizacji swoich dobrych intencji zabrali się bardzo nieudolnie, oraz stąd, że CBA to służba, która szuka korupcji głównie w szeregach partii władzy, zamiast skupić się na mniej drażliwych tematach. Jednocześnie PO to partia mająca najlepszych profesjonalistów i zawodowców w sprawach ekonomicznych oraz najwyższe standardy. Dalej Tusk usuwa z rządu szereg ludzi, zapewniając jednocześnie społeczeństwo o tym, że do tych wyrzuconych ma pełne zaufanie, jednak do wyrzucenia ich zobowiązują go właśnie najwyższe standardy etyczne obowiązujące w jego partii (?!). Odgrywa jednocześnie surowego – który karze za błędy i dobrego – który wszystkim ufa, wszystkich kocha i nikomu nie robi krzywdy. Co prawda idzie na wojnę z PiS-em, ale to nie kłóci się z główną narracją miłości, gdyż PiS jest w oficjalnej narracji traktowany jako ciało obce, wrzód do wycięcia, wataha, którą należy dorżnąć. W narracji o Tusku bardzo ważne jest to, że jest on świetnym liderem. Nie mogą tego w żadnym razie podważyć takie fakty jak otaczanie się nieudolnymi ludźmi czy brak panowania nad ich działaniami, a nawet osobiste zaangażowanie się w kompromitujące rozmowy z Katarem na najwyższym szczeblu w sprawie ustawionego przetargu. Zawsze winni muszą być niekompetentni wykonawcy, a lider pozostaje nieskazitelny.
Premier używa srogich zapewnień, co do chęci rozprawienia się z choćby ewentualnością korupcji lęgnącej się w szeregach PO, a ma temu posłużyć komisja sejmowa do spraw afery hazardowej. Jednocześnie bojowy nastrój platformersów prących do wojny z PiS-em oraz przejmujących CBA pokazuje, że wynik prac tej komisji jest przesądzony. Zdaniem Tuska i jego ludzi ta komisja ma błyskawicznie dojść do wniosku, że nie było żadnej afery, podejrzani z Platformy są czyści jak łza, a cała historia była wynikiem intrygi piekielnych Kaczyńskich i piekielnego CBA. Na szczęście dzielny i mądry Tusk obronił skoncentrowane w PO siły dobra oraz – przy okazji – wszystkich Polaków przed tymi piekielnymi zakusami i ostatecznie wykorzenił zło z naszego świata. Dopiero wtedy mógł nareszcie... nie odpocząć! Zająć się prawdziwym rządzeniem krajem. Happy end. Ten eschatologiczny typ myślenia jest widoczny w szeregach PO od kilku dni – są karni, zmobilizowani i zdeterminowani. Wydawałoby się jednak, że wspinając się na wyżyny absurdu, nie dojdą do mówienia w kategoriach świętej wojny zupełnie wprost. Oto jednak oryginalne wypowiedzi jednego z głównych kapciowych Tuska, Sławomira Nowaka, z wywiadu, który ukazał się w Polska 10.10.09:
Ludzie Platformy ufają Tuskowi, nawet jeśli nie rozumieją jego decyzji?
On nie jest żadnym nawiedzonym mistykiem, który ma olśnienia, ale na pewno jest dotknięty przez Pana Boga geniuszem i nieprawdopodobną intuicją. Premier zawsze szuka niestandardowych rozstrzygnięć i na tym też polega jego siła. Obrady klubu zakończył ostatnio sformułowaniem: „nie traćcie ducha”. Biblijnie, powiało świeżą bryzą.
(...)
Na co ma Pan teraz ochotę?
Wrócić do domu, być z rodziną. Trochę pogadać o tym.
I co będzie dalej?
Spotkamy się ze znajomymi, pójdziemy na spacer, może skoczymy do zoo w Oliwie.
Zobaczyć tygrysa?
Tak. I powiem dzieciom: to jest taki przyczajony tygrys, ukryty smok, zupełnie jak pan premier. [śmiech]
Rozumiem, że mając słabą orientację w politycznych wydarzeniach i oceniając je tylko przez pryzmat serwisów informacyjnych, można zgodzić się z powtarzanymi do znudzenia propagandowymi deklaracjami, że CBA było policją polityczną PiS-u, a w rządzie PO nie było żadnych afer. Nie sposób jednak nie zauważyć w rządowo-medialnej narracji przytłaczającego nagromadzenia absurdu. Jest to ważne spostrzeżenie i tym, którzy zachowali resztki rozsądku na pewno da to do myślenia. Należy jednak sobie zadać pytanie, czy najwierniejsi zwolennicy PO głosowali na tę partię, kierując się zdrowym rozsądkiem? Czy medialne zarzuty pod adresem PiS z czasów wyborów 2007, że ta partia wszystkich podsłuchuje i zwykłym biednym ludziom wchodzi o 6 rano do domów, a na dodatek – jak nic – zamierza wprowadzić w Polsce stan wojenny, czy te zarzuty mają coś wspólnego ze zdrowym rozsądkiem? Raczej nie, i tu jest chyba klucz do zrozumienia nagromadzenia absurdu w dzisiejszej narracji Tuska. On swoje przemówienia i działania kieruje do swojego żelaznego elektoratu.
Problem Tuska z żelaznym elektoratem PO
Jaki jest prawdziwy sens popierania takiej partii jak PO wśród jej żelaznego elektoratu? Typowa afera gospodarcza na tym elektoracie nie robi wrażenia – raczej traktuje on korupcję jako nieodłączny element życia polityczno-gospodarczego. Wydaje mi się, że ostatnie 2 afery Tuska są dla tego elektoratu w pełni akceptowalne. Sensem pierwszej, afery hazardowej, było w końcu, ogólnie biorąc, zmniejszenie opodatkowania oraz zwiększenie dostępności automatów do hazardu, co daje się wpisać w bezkompromisowe wspieranie wolności gospodarczej. Sensem drugiej, afery stoczniowej, było ustawienie przetargu, co jest, co prawda, zaprzeczeniem wolności gospodarczej, ale za to daje się wpisać w determinację urzędników, by pozbyć się wreszcie nierentownych stoczni i „kłopotliwych” stoczniowców. Wykrętne tłumaczenia Tuska i jego ludzi, usunięcie ministrów ze stanowisk – to daje się wyjaśnić stanem wyższej konieczności. Zmiany w rządzie nie cieszą żelaznego elektoratu jako sprzeczne z przyjętym wizerunkiem PO, ale dają się usprawiedliwić koniecznością utrzymania poparcia u tych, którzy „nie rozumieją polityki w pełni” i prymitywnie „domagają się głów”. Dla żelaznego elektoratu ciężkim grzechem Tuska mogłaby być najwyżej jakaś ewidentna żenująca gafa, ale ponieważ na ogół to media decydują, co i kiedy jest gafą, Tusk z tym na razie nie ma problemu.
Główną przesłanką przynależności do żelaznego elektoratu PO jest chyba potrzeba zaakcentowania przynależności do pewnej grupy. Jest to szczególnie widoczne wśród elit, zwanych też salonem, gdzie popieranie Tuska i PO, to jeden z podstawowych towarzyskich obowiązków. Wyrwanie się z poparciem dla PiS jest traktowane jako nietakt właściwie wykluczający z towarzystwa. Co ciekawe, popieranie PO nie jest traktowane jako „polityczne”, natomiast ten, kto popiera PiS, musi otrzymać od razu łatkę jakiegoś podejrzanego politycznego aktywisty, wręcz oszołoma. Na podtrzymanie tego stanu wśród elit wydatnie wpływa sieć zależności finansowych związanych z przepływem pieniędzy głównie w branży rozrywkowej i telewizyjnej.
W Polsce istnieje także potężna grupa społeczna, która głęboko podświadomie czuje potrzebę ciągłego potwierdzania swojej przynależności do „lepszego towarzystwa”. A wymagania stawiane szaremu obywatelowi, by do tego lepszego towarzystwa dostać przepustkę są w sumie niewielkie: bezwarunkowe popieranie PO (dla pozyskania aktualnych argumentów wystarczy od czasu do czasu zajrzeć do Gazety Wyborczej i TVN24), gorliwe udawanie znawcy towarzyskich nowinek takich jak suschi, czy też zachwycanie się beznadziejnym humorem Szkła kontaktowego (widzowie niemal obowiązkowo zaczynają swoje telefoniczne opinie od „szkiełko to wspaniały program”, „jesteście moją ulubioną parą” i kontynuują: „te Kaczory to bezmózgie kreatury, jak ja ich nienawidzę, zróbcie coś, żeby ich wreszcie nie było”). Zagospodarowanie tej przemożnej potrzeby awansu towarzyskiego swego czasu pozwoliło osiągnąć wysokie poparcie społeczne Unii Wolności, a dzisiaj jej duchowemu i politycznemu spadkobiercy – Platformie Obywatelskiej. Ten specyficzny snobizm na PO zauważył Marek Migalski. Potraktował to jako słabość tej partii i znakomicie punktuje. Nic dziwnego, że jest on dziś traktowany przez salon jako jeden z głównych wrogów.
Z powyższego wynika, że wśród żelaznego elektoratu Tuskowi i Platformie nie zaszkodzi absurdalność narracji, może natomiast jak najbardziej zaszkodzić wizerunek polityków obciachowych. Z ostatnich wydarzeń najbardziej zaszkodził Tuskowi nie Chlebowski załatwiający ciemne interesy z Sobiesiakiem, tylko Chlebowski, który poci się jak szczur pod naciskiem oczekiwań swojego patrona rzucającego „kurwami”, a potem żałośnie wije się na konferencji prasowej przed dziennikarzami. Zaszkodził Chlebowski spotykający się ze swoim patronem pokątnie na stacji benzynowej jak podrzędny gangster zamiast w wyszukanym lokalu jak boss z bossem. Zaszkodził – nie Drzewiecki jako minister tolerancyjny dla kolosalnej korupcji w sporcie, ale Drzewiecki jako Miro, który szuka okazji by gdzieś zachlać, nieważne czy w kraju, czy za granicą, a potem obnosi się ze swoją czerwoną pijacką mordą, co przy okazji ostatnich wydarzeń wszyscy sobie dobitnie uświadomili. Nieudolność Tuska też jest pomijalnym szczegółem wobec takiego obciachu jak stwierdzenia Nowaka: „Tusk jest dotknięty przez Pana Boga geniuszem.” „Pan premier to taki przyczajony tygrys, ukryty smok.” Paradoksalnie z Tuska dziś złazi farba i dzięki Markowi Migalskiemu, i dzięki Sławomirowi Nowakowi z jego psalmami pochwalnymi.
Scenariusze polityczne
Mimo dość gwałtownego przełamania politycznej sztampy ostatnich 2 lat, proces przeformatowania elektoratu nie nastąpi z dnia na dzień. Dla dobrego zrozumienia procesów zmian sympatii wyborczych w społeczeństwie niezbędne wydaje się doświadczenie życiowe, otwartość na ludzi i kontakty z wieloma środowiskami. To lepsze dla zrozumienia elektoratu niż socjologiczne studia. Spróbujmy jednak spojrzeć na te procesy z najbardziej ogólnej perspektywy. Spójrzmy najpierw na przybliżone wyniki wyborów parlamentarnych 2007 w liczbach bezwzględnych: PO – 6,5 mln, PiS – 5 mln, LiD – 2 mln, PSL – 1,5 mln, 1 mln – pozostałe partie, które nie przekroczyły progu wyborczego. Razem 16 mln. Frekwencja 54% została uznana za bardzo wysoką i zapewne w kolejnych wyborach parlamentarnych 2011 nie będzie ona wyższa.
Pierwsze ważne spostrzeżenie jest takie, że na 3,5 mln wyborców głosujących na LiD i PSL można liczyć chyba w znikomym stopniu. Przy LiD w ostatnich wyborach został chyba tylko najtwardszy postkomunistyczny elektorat. Jedynie wśród wyborców PSL mogła się znaleźć pewna liczba zdezorientowanych „politycznych rozbitków”, zwłaszcza, że był wtedy budowany wizerunek PSL jako partii spoza układów „tych” i „tamtych”, „nieskażonej” udziałem w rządach. Dopiero po wyborach zaczęto więcej mówić o PSL jako byłym koalicjancie SLD. Pozostałe mniejsze partie to głównie Samoobrona i LPR, które w warunkach konfliktu między PiS a byłymi koalicjantami przed wyborami 2007 także mogły przyciągnąć głównie elektorat zdecydowanie sprzeciwiający się PiS. Wraz z postępowaniem politycznej edukacji społeczeństwa, można spodziewać się tendencji do zmniejszania liczby głosów na partie, które nie przekraczają progu, załóżmy, że w kolejnych wyborach będzie ich 0,5 mln – te głosy uznajmy za „zmarnowane”, nie będą brane pod uwagę w dalszej analizie. Na tym etapie analizy mamy więc 4 mln głosów, mówiąc w dużym uproszczeniu, na formacje postkomunistyczne. Głosy „postkomunistyczne” zasilą SLD i PSL lub też – jeśli zajdzie taka konieczność – jakąś nową postkomunistyczną mutację, na przykład SD.
W przypadku PiS możemy mówić o twardym elektoracie, który potwierdzają nawet stronnicze sondaże preferencji politycznych, i wynosi on ok. 4 mln Polaków. Do tego w ostatnich wyborach doszło 1 mln niezdecydowanych, którzy obecnie przynajmniej sondażowo dołączyli do elektoratu PO. Jedynym potencjalnym elektoratem PiS-u jest więc twardy elektorat tej partii oraz ta część wyborców o chwiejnych poglądach, która w 2007 roku wybrała PO lub PiS, kierując się jakimś ogólnym obrazem wyłaniającym się z medialnego szumu. Wśród wyborców PO była spora część elektoratu postkomunistycznego, która w 2007 roku na wyraźne sygnały liderów obu ugrupowań – PO i LiD – przeniosła poparcie na PO. Ten ostatni aspekt można w tej analizie pominąć. Przyjmijmy też dla uproszczenia, że żelazny elektorat PO, czyli niereformowalne wykształciuchy (bliższe rosyjskiemu terminowi образованщина wprowadzonemu przez Aleksandra Sołżenicyna byłoby może określenie: wykształceniec), oraz część elektoratu postkomunistów przetransferowana z LiD w 2007 to ok. 4 mln ludzi. Zostaje szacunkowe 3,5 mln niezdecydowanych Polaków, w większości uczciwych porządnych ludzi, których politykowanie razi i męczy, na co dzień raczej od tego uciekają, a ich szczątkowa wiedza na ten temat pochodzi głównie z pobieżnie przyswajanych informacji medialnych. Warto zdać sobie sprawę, że w praktyce to o ich serca toczy się walka.
Można sobie wyobrazić wiele scenariuszy, które tu odrzucam, by nie przedłużać wywodu. Katastrofalne byłoby na przykład każde pęknięcie po prawej stronie, czy to wewnątrz PiS, czy poprzez powstanie innej partii prawicowej w istotny sposób odbierającej głosy. Łatwo też sobie wyobrazić pesymistyczny scenariusz, w którym PiS nieznacznie zwiększa stan posiadania, ale zostaje z łatwością rozegrany politycznie przez pozostałe partie, które w tej czy innej konfiguracji zawsze będą reprezentować elity rządzące Polską od 20 lat.
Scenariusz 1. Przesunięcia na scenie politycznej (możliwy w przypadku przyspieszonych wyborów)
Załóżmy, że PiS przyciąga do siebie ok. 2 mln niezdecydowanych wyborców (PiS – 6 mln, PO – 5,5 mln, postkomuniści – 4 mln) – tyle wystarczy, by uzyskać przewagę nad PO, ale bez większości bezwzględnej. Ten wariant był chyba rozważany przed wyborami 2007. Takie nazwiska jak Rokita czy Płażyński miały grać na rozłam w PO, które po przegraniu kolejnych wyborów znalazłoby się w kryzysie. Gdyby tak jeszcze do Sejmu nie wszedł PSL, to PO wtedy wizerunkowo dystansujące się od koalicji z SLD byłoby w poważnych tarapatach. Teraz taki wariant jest jednak już całkowicie nieaktualny. Po zwycięstwie wyborczym nastąpiła silna integracja zaplecza politycznego i biznesowego PO. Poza tym w PO chyba już nie ma ludzi przyzwoitych, którzy chcieliby odejść z tej partii w imię dobra Polski, owego mitycznego prawego skrzydła tej partii. Próbny balon z puszczeniem plotki, że do rządu Tuska miałby wejść Włodzimierz Cimoszewicz pokazuje, że to środowisko nie czuje żadnych oporów nawet przed otwartą współpracą z postkomunistami i akceptacja tego stanu rzeczy przechodzi na żelazny elektorat. Cicha współpraca PO z SLD w samorządach kwitnie od samego początku istnienia PO, słynny układ warszawski Piskorskiego oraz układ krakowski Majchrowskiego to tylko 2 przykłady, a jest ich znacznie więcej. W istocie jest to układ sitw oplatających Polskę, zwany czerwono-różową nomenklaturą. Coraz mniej ludzi pamięta o PRL i PZPR, a wszystko da się wytłumaczyć koniecznością działań na rzecz „niedopuszczenia do władzy Kaczyńskich”. Można przyjąć, że w tym scenariuszu powstałaby wielka koalicja PO+SLD+PSL lub partii o innych nazwach, ale wywodzących się z tych samych środowisk. Głównym celem rządów tej koalicji byłaby konserwacja wpływów dotychczasowych elit: w instytucjach państwowych, mediach, biznesie. W istocie proces ten jest aktualnie bardzo intensywnie prowadzony – następuje rozdawanie stanowisk wśród „swoich” oraz dalsze przejmowanie wszelkich istotnych dziedzin biznesu (tu zielone światło mają szczególnie ludzie związani z SLD). Jednocześnie zadbano by bardzo starannie, aby nie zostały więcej popełnione takie błędy wizerunkowe, które doprowadziły do przegranej i naruszenia interesów establishmentu w latach 2005-2007. Kto wie, może posunięto by się do dyskretnego uciszenia stron internetowych i blogerów „siejących zamęt”. W sprawach zagranicznych należy się w tym scenariuszu spodziewać najdalej posuniętego klientelizmu wobec Brukseli, Berlina i Moskwy.
Scenariusz 2. Przetasowania na scenie politycznej (możliwy w przypadku terminowych wyborów)
PiS przyciąga do siebie ok. 3 mln niezdecydowanych wyborców (PiS – 7 mln, PO – 4,5 mln, postkomuniści – 4 mln). Przy 7 mln głosów na PiS – partie establishmentu – czy postkomunistyczne SLD, czy jakaś nowa, miałyby ogromny problem, by nawet wspólnymi siłami uzyskać władzę. Musiałyby podobnie jak w 2007, ale na jeszcze większą skalę, zmobilizować maksymalną ilość elektoratu do głosowania na tylko jedną z nich, ordynacja bowiem przy rozdziale mandatów wyraźnie preferuje największe partie. Z tym wiąże się problem – mobilizacja na tak wielką skalę musiałaby się wiązać z praktycznym porzuceniem jakichkolwiek pozorów. Byłoby to w istocie przejście ogłoszonej przez Tuska wojny politycznej z opozycją w fazę pełzającej wojny domowej, gdzie takie zdarzenia jak pobicie i próba skompromitowania aktorki, która przeszła na stronę opozycji, to drobiazg. Na wypadek większych przetasowań PO jest już raczej spisana na straty, na pożarcie przez gniewny tłum. Być może na nową taką partię szykowane jest SD, które przejmie „wykształciuchów” po podupadłym PO i otrzyma zdyscyplinowany elektorat SLD. Do tego pomoc medialna i sondażowa może zdziałać cuda. Szansą dla sił patriotycznych jest fakt, iż społeczeństwo coraz lepiej orientuje się w skali medialnej manipulacji, jakiej jest poddawane, a upadek PO będzie tu istotną lekcją, podobnie jak wcześniej niesławny upadek Unii Wolności w 2001. Pamiętajmy, że Gazeta Wyborcza tak samo wściekle agitowała wtedy za UW jak dziś za PO. Tyle, że agitacja za UW była posłannictwem, a dzisiejsza agitacja za PO to tylko deal, o czym Wyborcza od czasu do czasu przypomina. Zadaniem PO przed całkowitym upadkiem jest dziś pogrążenie PiS, a istotnymi krokami – likwidacja instytucji takich jak CBA czy IPN, które działają wbrew elitom. Spodziewany w 2010 roku kryzys (ten prawdziwy, a nie obecna recesja niefrasobliwie nazywana kryzysem) spowoduje prawdziwe przetasowania na scenie politycznej. Można się spodziewać niesłychanej agresji i działań przy wykorzystaniu wszelkich środków, by zniszczyć PiS i nie dopuścić do realizacji tego scenariusza. Zapewne dlatego kazano Tuskowi przejąć CBA bez oglądania się na przepisy prawne. Moim zdaniem jest to niepokojący sygnał zwierania szyków przed spodziewanymi niepokojami społecznymi. Do zniszczenia PiS-u będą zapewne wykorzystywane także służby specjalne, co będzie niejako powtórką z lat 90. Sądzę, że w najbardziej tajnych komórkach służb specjalnych dziś ćwiczy się pacyfikowanie manifestacji od wewnątrz poprzez podstawianie prowokatorów, przejmowanie roli liderów i inne zaawansowane metody, nad którymi „świat miłości i postępu” zapewne intensywnie pracuje.
Sens
To tylko prognozy budowane na podstawie pewnego doświadczenia, intuicji, wynikających z długoletniej obserwacji polityki. Chętnie dowiem się, co myślą inni na ten temat, tym bardziej że budowanie takich prognoz i scenariuszy jest zawsze bardzo potrzebne. Są one bowiem budowane na pewnych założeniach, które można w przyszłości weryfikować, obserwując faktyczny rozwój wydarzeń. Uzyskana w ten sposób wiedza pozwoli chociażby na świadome podejmowanie decyzji politycznych.
Istotnym założeniem, które ja przyjąłem, budując powyższe scenariusze polityczne jest brak autentyczności większości partii politycznych. W tej chwili autentyczne wydaje się PiS, które reprezentuje coraz liczniejszą grupę Polaków zainteresowanych całkowitą wymianą zdegenerowanych polskich elit oraz skończeniem z przesadnym i niepotrzebnym klientelizmem Polski wobec silniejszych sąsiadów. Drugą autentyczną partią jest SLD, które w czytelny sposób reprezentuje środowiska postkomunistyczne wraz z ich stanem posiadania, w którym wbrew pozorom mieszczą się nadal kolosalne aktywa w administracji (szczególnie na niższych szczeblach), służbach, a zwłaszcza w największym biznesie (np. banki, media). Są to jednocześnie środowiska skrajnie prounijne, dążące do pełnej federalizacji i stworzenia państwa europejskiego.
Reszta dzisiejszych partii to bardziej swego rodzaju projekty polityczne, w które środki są angażowane tylko tak długo, jak projekt jest potrzebny. Donald Tusk chyba nigdy nie był właścicielem projektu „PO” inspirowanego – jak już wiemy – przez Gromosława Czempińskiego: „Dość duży miałem udział w tym, że powstała Platforma. (...) Mogę powiedzieć, że odbyłem wtedy olbrzymią liczbę rozmów, a przede wszystkim musiałem przekonać Olechowskiego i Piskorskiego do pewnej koncepcji, którą później oni świetnie realizowali. (...) Z Tuskiem także rozmawiałem” (Polsat News 03.07.09). Oczywiście, można mieć co najwyżej domysły, dla kogo pracuje dziś Czempiński, ale być może to jego mocodawcy są tymi samymi, u których zbiegają się sznurki rozmaitych politycznych projektów w „prowincji” Polska.
Pozostaje jeszcze przyszła rola Tuska i wierchuszki PO. Myślę, że dla utrzymania pełnego zaangażowania Tuska w realizację „projektu”, szczególnie w sytuacji gdy wysoce prawdopodobnym efektem jest samozniszczenie, musi mieć on coś obiecane. A co mogłoby usatysfakcjonować Tuska? Oczywiście, prezydentura w 2010. Cel jest możliwy do osiągnięcia, a taki układ jest korzystny dla wszystkich stron. To, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe, a mianowicie podtrzymanie wizerunku Tuska jako mądrego lidera, męża stanu, oraz odseparowanie tego wizerunku od bezczynności i porażek rządu, wraz ze zbliżaniem się terminu wyborów wydaje się coraz bardziej w zasięgu ręki. Spodziewany dramatyczny spadek poparcia dla Tuska można powstrzymywać za pomocą podtrzymywania wizerunku Tuska jako nieskazitelnego wodza i arbitra oraz kontynuowania ataków na Lecha Kaczyńskiego, a przede wszystkim za pomocą niebagatelnej broni, jaką jest możliwość nagłaśniania przekłamanych sondaży. Już teraz został wysłany sondażowy sygnał. Według sondażu GfK Polonia z 07.10.09 (Rzeczpospolita 09.10.09) w drugiej turze wyborów prezydenckich spotkałby się Cimoszewicz z Tuskiem, przy czym wygrałby Cimoszewicz! Jest to też wyraźna oferta dla prawicowego elektoratu: „lepiej głosujcie na Tuska, bo będziecie mieć znowu postkomunistę”. Poza tym dla przyklepania dealu we właściwym momencie Tusk dostanie jakieś kwity na Cimoszewicza i zostanie powtórzony manewr podobny jak w 2005, tyle że tym razem już bez fuszerki.
Prezydentura to dla takiej niedołęgi jak Tusk szczyt marzeń i na pewno go usatysfakcjonuje. Będzie to też dla niego zwyczajnie dobre zabezpieczenie osobiste na nadchodzące ciężkie czasy a i na resztę życia i sposób na wynagrodzenie wszystkich swoich wiernych dworzan, którzy dostaną posady u prezydenta. Temu akurat prezydentowi nikt nie będzie wypominał budżetu. Myślę, że tylko taka obietnica z jego strony mogła zapewnić mu w obecnych ciężkich dla partii chwilach tak daleko posuniętą lojalność wierchuszki. Jej członkowie muszą przecież przynajmniej domyślać się tego, że PO zatonie i w związku z tym oferta Tuska jest dla nich nie do pogardzenia. Niższe struktury PO też nie powinny narzekać. Na pewno umieją odczytać sygnał płynący z decyzji o praktycznej likwidacji CBA: „Teraz jest dla was czas żniw.”
Z punktu widzenia prawdziwych właścicieli projektu „Platforma Obywatelska” spełnił on swoje zadanie idealnie, tylko kilka razy było groźnie, ale niebezpieczeństwa zostały już zażegnane, a prezydent Tusk będzie świetnym rozwiązaniem. Szczególnie, gdy porównać go z Lechem Kaczyńskim. Tusk jako „prezydent wszystkich Polaków” nie będzie powodował żadnych konfliktów i pozwoli bezkolizyjnie w pełni zagospodarować państwo na powrót przez stary establishment rodem z PZPR-SB-UD-SLD-PD... A jak gdzieś przypadkiem trafi się jakiś nadgorliwy prokurator czy sędzia, to prezydent Tusk wzorem swojego mistrza – Kwaśniewskiego vel „Alka” – i ułaskawi kogo trzeba.
Tropiąc elementarne uchybienia w oficjalnej rządowo-medialnej narracji dotyczącej ostatnich afer, w dwóch wpisach zwróciłem już uwagę na takie cechy tej narracji jak (1) brak przyzwoitości, (2) akceptowanie braku poszanowania dla prawa, (3) brak zdrowego rozsądku. Czas na kolejny aspekt, który jest dość konsekwentnie pomijany w debacie publicznej. Jest to jakość branży hazardowej oraz proweniencja ludzi, którzy się nią zajmują. Tymczasem omijam aspekty wymagające dokładniejszej analizy kontaktów poszczególnych polityków, treści stenogramów itd., niemniej łatwo domyślić się, że i na tym polu można wykazać niespotykaną od końca komunizmu pobłażliwość mediów dla ekipy rządzącej.
Fakt, że określona branża gospodarki opiera się na kontrowersyjnych produktach czy usługach w żadnym razie nie oznacza, że bez namysłu należy ją zdelegalizować i pozostawić szarej strefie na wyłączność. Nie można też jednak w pełni zaakceptować właściwej wielu liberalnym koncepcjom obojętności na kwestie społeczne. Niektórzy liberałowie chętnie widzieliby prostytucję i zazębiający się z nią pornobiznes jako pełnoprawne legalne branże gospodarki. Przewijają się dyskusje na temat legalizacji lekkich narkotyków, trwają przepychanki dotyczące tzw. dopalaczy, które są chytrze sprzedawane jako „nienadające się do spożycia przed ludzi”. Z kolei tradycyjne używki – alkohol i papierosy – obkłada się kolejnymi akcyzami i ograniczeniami. Nie wiem jaki jest klucz tych działań, ale wiem, że celem nadrzędnym powinno być optymalne wyważenie obu wartości: (1) wolności jednostki i liberalizmu ekonomicznego oraz (2) troski o dobro społeczeństwa. Doświadczenie pokazuje się, że system uwzględniający tylko jedną stronę medalu jest utopią. Branża hazardowa bez wątpienia należy do takich, które wymagają wprowadzenia starannie przemyślanych ograniczeń.
Hazard wykorzystuje słabość zakorzenioną w ludzkiej naturze bardzo głęboko, czyli skłonność do ryzyka. Można przyjąć, że ta skłonność do ryzyka jest przystosowaniem ewolucyjnym, któremu zawdzięczamy także ekspansywność naszego gatunku. W przypadku hazardu skłonność ta przejawia się w chęci podejmowania działań nieracjonalnych, w których prawdopodobieństwo poniesienia straty jest zbyt duże w porównaniu do szans na osiągnięcie sukcesu. Ta cecha, jak wiele innych ewolucyjnych specjalizacji zbędnych w nowoczesnej cywilizacji, staje się często podłożem, na którym rozwijają się zaburzenia kompulsyjne i uzależnienia, zwłaszcza w „sprzyjających” warunkach alienacji, dystresu. Zorganizowany hazard jest swego rodzaju oszustwem, bo zawsze obiecuje wygraną, ale w rzeczywistości wygrywa tylko ten, kto prowadzi grę. I to wygrywa dużo. Spółka Skarbu Państwa, Totalizator Sportowy, przyniosła 250 mln zł zysku w 2008 r. Kasyna to ekskluzywny biznes, dzięki któremu wspaniałe miasto mogło wyrosnąć nawet na pustyni, chodzi oczywiście o Las Vegas. Automaty do gier to – jak wykazują badania naukowe i życiowe doświadczenie – wyjątkowo łatwo dostępna i łatwo uzależniająca forma hazardu, toteż stanowią one bardzo atrakcyjne źródło zysku. Jeśli do łatwego zarobku dodamy ściągalność haraczu, możliwość łatwego prania brudnych pieniędzy, to od razu widać, że branża hazardowa jest idealna dla świata przestępczości zorganizowanej, a regulowanie tej branży za pomocą przepisów prawnych jest zadaniem niełatwym, ale koniecznym.
Podsumujmy zatem podstawowe problemy na jakie natrafi państwo, próbując uregulować branżę hazardową. Hipotetycznie zakładamy przy tym najlepszą wolę administracji, by działać dla dobra społeczeństwa:
Zgodnie z przyjętą przeze mnie metodą krytyki rządowo-medialnej narracji postaram się teraz postawić tutaj zupełnie elementarne problemy. Ile życiowego doświadczenia i wyobraźni trzeba, by zrozumieć, jak poważne zagrożenia niesie ze sobą branża hazardowa? Kogo reprezentują tak zwani biznesmeni i lobbyści związani z branżą hazardową, a jednocześnie bliscy znajomi polityków PO? Dlaczego politycy PO i osobowości medialne generalnie omijają ten temat wielkim łukiem (wyjątkiem był wywiad z byłym gangsterem „Masą” w TVN24), skupiając się w temacie afery hazardowej niemal wyłącznie na sprawach personalnych oraz na procesie legislacyjnym. Czyżby chodziło o wyznaczenie pól debaty, w których względnie łatwiej będzie wybronić Donalda Tuska i jego ludzi?
Sprawa afery hazardowej skłoniła mnie do refleksji na temat obojętności Polaków na tak elementarne wartości jak zwykła przyzwoitość czy poszanowanie dla demokratycznie ustanowionego prawa i na ten temat był poprzedni wpis o „wojnie polsko-tuskiej”. Próbowałem także dociec przyczyn tej obojętności. Dzisiaj kontynuuję temat poprzez refleksję nad kolejną elementarną wartością, która jest całkowicie omijana w rządowo-medialnej narracji dotyczącej afery hazardowej, a za nią – w myśleniu większości społeczeństwa. Jest to zdrowy rozsądek w ocenie sytuacji.
W jednym zgodzę się z Tuskiem. Powtarza on ostatnio, że nie ma takiej partii, w której byliby sami święci, że korupcja pleni się wszędzie – ja temu nie przeczę. Inna sprawa, że gdyby Tusk i jego ekipa nie zgrywali od początku takich dziewic, to teraz nie wyglądaliby tak śmiesznie, gdy okazało się, że to ich dziewictwo było wizerunkową sztuczką, parawanem zakrywającym niezłe szambo. Ale co z tą korupcją, która podobno miesza się do polityki zawsze i wszędzie? Moja krótka analiza będzie oparta nie na wiedzy prawnej, tylko na zwykłym lecz deficytowym w rzeczywistości zdominowanej przez platformerski PR – zdrowym rozsądku.
Szefowi CBA, Mariuszowi Kamińskiemu, zarzuca się ostatnio, że postąpił wbrew prawu, gdyż o prowadzonych działaniach operacyjnych informował premiera czy inne osoby kierujące państwem, a nie prokuraturę. Dzisiaj doszło nawet do tego, że Paweł Graś, rzecznik prasowy rządu, odpowiadając na pytania dziennikarzy, stwierdził butnie, że w efekcie otrzymania od CBA materiałów dotyczących kolejnej w ostatnich dniach afery w rządzie, premier skierował 2 zawiadomienia do prokuratury: jedno w sprawie korupcji wynikającej z otrzymanych materiałów, czyli nowej afery – afery stoczniowej, a drugie przeciwko Mariuszowi Kamińskiemu za to, że nie skierował sprawy do prokuratury osobiście.
Kuriozalność relacjonowanych w mediach zarzutów przeciwko Mariuszowi Kamińskiemu o nieskierowanie sprawy do prokuratury, wcześniejszych – werbalnych i obecnych – formalnych, jest widoczna na pierwszy rzut oka. Intencja przepisów nakazujących donoszenie prokuraturze o wiadomych danej osobie czy funkcjonariuszowi przestępstwach jest bowiem bardzo prosta. Chodzi w tych przepisach o to, by przestępstwa nie mogły pozostać w ukryciu, bez możliwości ich osądzenia i ukarania. Jest zupełnie jasne, że Mariusz Kamiński żadnych przestępstw nie ukrywał. Kierowanie do prokuratury tego rodzaju zarzutów przeciwko Kamińskiemu jest w tym momencie ze strony Tuska jedynie grą obliczoną na zniszczenie wizerunku szefa CBA, co Tuskowi jest teraz bardzo potrzebne, choćby na krótko. W oczach ludzi posługujących się głową straci raczej Tusk. Bo przyjmując roboczo punkt widzenia osoby, która uważa, że w konflikcie Kamiński-Tusk obaj mają tyle samo racji, widać, że Kamiński nie zgłasza, przynajmniej na razie, żadnych roszczeń dotyczących przypuszczalnie bezprawnej próby zdymisjonowania go, czyli nie podgrzewa konfliktu. W tym samym czasie Tusk mściwie składa absurdalne doniesienie na Kamińskiego w prokuraturze. Zwróćmy uwagę, że tę spiralę można nakręcać. Skoro Kamiński popełnił przestępstwo, przekazując bezpośrednio Tuskowi z pominięciem prokuratury materiały dotyczące afery stoczniowej, to analogicznym przestępstwem było przekazanie Tuskowi materiałów dotyczących afery hazardowej. A skoro tak to, logicznie biorąc, Tusk również wtedy powinien był zawiadomić prokuraturę o przestępstwie Kamińskiego. A skoro tego nie zrobił to, znowu logicznie biorąc, dziś Tusk powinien donieść do prokuratury również na siebie za to, że ukrywał to pierwsze „przestępstwo” Kamińskiego.
Opisane wyżej zarzuty przeciwko Kamińskiemu wydają się więc absurdalne już na pierwszy rzut oka, ale wgryźmy się w to głębiej, próbując rozwiązać pewne zagadnienie prawne zdroworozsądkowo. Punktem wyjścia jest korupcja na szczytach władzy, powiedzmy – w rządzie jakiegoś państwa. Mamy funkcjonariusza, który tę korupcję wykrył. Czy aby na pewno jest to standardowa sytuacja, która wymaga standardowej reakcji w formie określonego przepisami złożenia zawiadomienia do prokuratury? Czy ktoś tu czasem nie robi nas w balona, pomijając pewien „drobny” fakt? Pomyślmy. A co, jeśli podejrzanym jest minister sprawiedliwości i prokurator generalny albo ktoś z kręgu zbliżonego do niego? Skąd nasz funkcjonariusz ma wiedzieć, czy usłużny prokurator przyjmujący zawiadomienie nie zadzwoni od razu do swojego szefa, informując go, że taki a taki funkcjonariusz ośmielił się donieść na samego ministra? Jakie szanse na prawidłowy przebieg ma śledztwo prokuratury w sprawie urzędującego ministra? Czy jeśli podejrzanym jest prokurator generalny, to zawiadomienie w jego sprawie ma trafić właśnie do niego? A jeśli nie do niego, to jak funkcjonariusz ma ustalić, który prokurator jest w zmowie z przełożonym, a który gotów jest podjąć wielkie osobiste ryzyko i zaangażować się w sprawę przeciwko swojemu szefowi? To są pytania retoryczne. Dziwię się, że nikt ich nie stawia, bo jest to absolutne przedszkole chociażby w dziedzinie filmów sensacyjnych. Może ja jestem dziwny, że takie filmy oglądam, ale chyba nie, bo to jakieś 25% kinowej i telewizyjnej oferty. Cóż, można się śmiać, że filmy opisują nieprawdopodobne sytuacje, ale zdarza się i tak, że rzeczywistość przerasta wyobraźnię filmowców...
W naszej sytuacji mamy prokuratora generalnego, który formalnie niewiele jeszcze wie o sprawie poza opublikowanymi kompromitującymi dla rządu stenogramami. Chyba że sam jest zamieszany, wtedy oczywiście wie więcej. Ten prokurator generalny w pierwszym wywiadzie po ujawnieniu afery stwierdza, że jego koledzy partyjni i ministrowie zamieszani w tę aferę są „absolutnie niewinni”, a ten funkcjonariusz, który aferę wykrył jest osobą niepoczytalną, dalej nasz prokurator generalny podaje jakieś fantastyczne dowody tej niepoczytalności. Co podpowiada zdrowy rozsądek? Chyba tylko jedno: jak można było na miejscu tego prokuratora generalnego – mowa oczywiście o ministrze Andrzeju Czumie – tak głupio odkryć karty i zaprezentować się publicznie jako osoba mocno podejrzana o współudział w aferze. Na miejscu Czumy średnio inteligentny człowiek – no, taki z wykształceniem licealnym, powiedzmy, z maturą – na poczekaniu skleciłby jakąś bajeczkę, że jest oburzony informacją o korupcji w rządzie, materiały dotyczące sprawy zostaną starannie przeanalizowane, wnioski wyciągnięte, a funkcjonariusz, który aferę wykrył jest godny pochwały. Może z zaciśniętymi zębami, ale trzeba było taką bajeczkę społeczeństwu wstawić, a po cichu zająć się ukręceniem łba sprawie. Oczywiście, nie mówię, że byłoby to ładne czy porządne, ale na pewno byłoby w jakimś sensie normalne, w sensie zdrowego rozsądku. Lecz nie ma wiele wspólnego z normalnością sytuacja, gdy prokurator generalny sam siebie jawnie sypie, a potem jest przez premiera chwalony jako najuczciwszy człowiek, do którego premier ma pełne zaufanie, a naród nadal poszedłby za tym premierem w ogień. To raczej jakieś koszmarne zdrowego rozsądku zaprzeczenie.
Wróćmy jednak do sprawy podstawowej. Sytuacja funkcjonariusza wykrywającego przestępstwa poza systemem wyższych szczebli administracji jest względnie prosta. Ale sprawa się komplikuje, gdy sam system okazuje się chory. Czy trzeba doktoratu z prawa, żeby to zrozumieć, czy też wystarczy trochę zdrowego rozsądku? A co miałby zrobić nasz funkcjonariusz, gdyby wykrył przestępstwo korupcyjne samego premiera? Ciężka sprawa. Może warto byłoby stanąć dumnie i odważnie przeciwko całemu systemowi i odwołać się bezpośrednio do społeczeństwa? To akurat pytanie nie jest retoryczne i nie podejmuję się odpowiedzi na nie. Wiem tylko, że na polskie zaczadzone społeczeństwo nie podziałałby żaden dowód. Mariusz Kamiński wymyślił bardzo rozsądne rozwiązanie oraz – co istotne przy dzisiejszych oskarżeniach – pozostał całkowicie lojalny w stosunku do premiera Tuska. Mówienie o jakieś pułapce na premiera to brednie, które – by nie przedłużać tego tekstu – polecam do samodzielnej zdroworozsądkowej analizy.
Zakończę krótko. Dzisiaj w Polsce ludzi, którzy zachowali zdrowy rozsądek, jest mniejszość. Według różnych sondaży odsetek tej mniejszości oscyluje między 24% a 28%. Cieszę się, że należę do tej mniejszości. Gdzie podział się zdrowy rozsądek pozostałych? Może przyćmiło go Słońce Peru?
Nasze media z każdym nowym tematem wznoszą się na kolejne wyżyny hipokryzji. Dzisiaj mamy temat afery hazardowej, przy czym mamy do czynienia z tak bardzo nadmuchanym balonem hipokryzji, że ja już nie mogę uwierzyć, że on nadal nie pęka, że jeszcze nikt dobitnie nie wykrzyknął „Król jest nagi!”
Afera hazardowa oczywiście zasługuje na szczegółową analizę dat, jawnych dokumentów, które można znaleźć w mediach i w Internecie. Cenne są również spekulacje na temat przypuszczalnych głębszych niejawnych procesów, czyli działania tzw. układu – tego wszystkiego, co leży u podstaw tego typu afer, a co zawsze pozostaje w cieniu. Na szczegółowe wyjaśnienie ze strony odpowiednich instytucji państwowych trudno liczyć w obecnych warunkach. Spośród niezliczonej liczby afer, które miały miejsce w III RP, tylko w nielicznych udało się kogokolwiek osądzić, a chyba nie było przypadku, by sięgnięto dalej niż po płotki. Dlatego aktywność blogerska na tym polu jest szczególnie przydatna. W ramach tej aktywności należałoby poszukać wszelkich luk i niespójności w narracji przygotowanej przez ekipę rządzącą, bardzo wyraźnie te braki naświetlić i choćby w Internecie pozostawić świadectwo nadużywania władzy ze strony ludzi Tuska.
Ja w tym miejscu chciałbym odnieść się do afery hazardowej krótko i na zupełnie elementarnym poziomie. Jak się okazuje, na tym poziomie łatwo zauważyć pewne aspekty, na ogół pomijane, które muszą wzbudzać strach u porządnych ludzi. Strach przed tym, że jest już w naszym kraju beznadziejnie. Bowiem poza oczywistym analizowaniem afery hazardowej, szukaniem jej drugiego dna itd., mamy do czynienia z koniecznością odnotowania zupełnie elementarnego braku przyzwoitości oraz poszanowania dla prawa u rządzących. Z sytuacją, która w normalnym demokratycznym kraju doprowadziłby do politycznego trzęsienia ziemi i takiej medialnej burzy, że w zasadzie władza zastałaby zmieciona. Tymczasem u nas tylko dalej nadymany jest balon hipokryzji. Na czym ten brak przyzwoitości i poszanowania dla prawa polega?
Oto ministrowie rządu zostali przyłapani na korupcji przez instytucję powołaną do rozpracowywania właśnie takich spraw, czyli CBA. Jakby tego było mało miejscem akcji nie są salony, lecz mamy do czynienia z ordynarnymi, pełnymi wulgaryzmów, rozmowami przez telefon oraz spotkaniami w podejrzanych miejscach. Przypomina to trochę ministra Janusza Kaczmarka, który w hotelowym korytarzu nerwowo oczekuje na audiencję u rekina biznesu. W każdym jednym kraju korupcja na wysokich szczeblach władzy jest trudnym sprawdzianem dla systemu władzy. Bywa, że dochodzi do sensacyjnego załamania wielkich karier, ale bywa i tak, że sprawie ukręca się łeb. Takie życie, to jest próba sił – czasem między dobrem a złem, częściej między różnymi koteriami – i ktoś musi z niej wyjść zwycięsko. Ale chyba nigdzie nie jest tak, że demokratyczne społeczeństwo przyjmuje takie historie bezkrytycznie. Władza, jeśli już zdecyduje się iść drogą zła i korupcji, to skrzętnie to ukrywa, a gdy sprawy wyjdą na jaw, musi poddać się surowemu osądowi mediów i opinii publicznej. Nie może być tak, że premier po prostu wychodzi i mówi: „Właściwie nic się nie stało, nie ma przestępstwa (nasi prawnicy już to przeanalizowali), moi ludzie są super, ale wiem, że jesteście państwo trochę wkurzeni tym zamieszaniem, więc umówmy się, że tych moich super-ludzi przesunę na inne stanowiska, a wy za to nie będziecie się już gniewać. Aha, i jeszcze coś, tego gałgana, który wydobył tę aferę, wywalam na zbity pysk, bo on to zrobił nie z obowiązku, tylko tak specjalnie, żeby mi zaszkodzić.” Jeśli to ma być reakcja premiera na wykrycie korupcji w swoim rządzie, to jest to brak przyzwoitości. Jeśli ten brak przyzwoitości jest z jakiś powodów powszechnie akceptowany, to mamy do czynienia z sytuacją moralnego upadku, i to nie tyle samej władzy co władzy wraz z całym społeczeństwem.
Wspomniany moralny upadek społeczeństwa daje się wyjaśnić długoletnim przygotowaniem gruntu – przez stworzenie gimnazjów demoralizujących ludzi już od dzieciństwa, przez publiczne i bezkarne deptanie wyższych wartości (działalność ludzi pokroju Jakuba Wojewódzkiego i jemu podobnych), przez zniszczenie debaty publicznej i wprowadzenie do niej skrajnej pogardy dla oponentów (aktywność Palikota i większość tzw. twarzy PO oraz wspierających ich czołowych dziennikarzy). Daje się ten upadek wyjaśnić także stłamszeniem społeczeństwa przez żelazny uścisk mediów, które pozorując obiektywność i pluralizm, stanowią w rzeczywistości dobrze zsynchronizowaną orkiestrę ukierunkowaną na precyzyjnie zaplanowane pranie mózgów. To wszystko dobre wyjaśnienia, ale fakt pozostaje faktem. Społeczeństwo, które nie widzi lub nie chce widzieć ewidentnego zła, którego dopuszcza się władza, niezależnie od przyczyn tej ślepoty, staje się częścią tego przegniłego systemu, jego milczącym uczestnikiem.
Obok kwestii moralnego upadku jest jeszcze druga sprawa elementarna, która znika w ogniu sporów o to kto co powiedział któregoś-tam sierpnia (jak wspomniałem, sporów ważnych, ale tu piszę na nieco innym poziomie). Ta druga sprawa to obecne w słowach premiera otwarte lekceważenie prawa, o którym nikt z licznych „autorytetów” i ekspertów produkujących się w telewizjach i, niestety, kształtujących opinię publiczną nawet się nie zająknął. Chodzi mi w tym miejscu nie o podstępne i skrywane łamanie prawa przez urzędników, którzy dopuszczają się korupcji, ani nawet nie o przewrotne krycie tych urzędników przez premiera, tylko o lekceważenie prawa publicznie i z poczuciem dumy. Mianowicie od kilku dni Tusk, jego ludzie i wysługujący się partii rządzącej dziennikarze używają pewnej narracji w odniesieniu do konfliktu między premierem Donaldem Tuskiem a szefem CBA Mariuszem Kamińskim. Narracja ta mówi, iż Mariusz Kamiński zachował się źle, nielojalnie wobec swojego przełożonego, teraz więc Tusk może go – jako swojego podwładnego – po prostu dyscyplinarnie zwolnić. I z premedytacją wciska się ludziom ten kit, nie ukrywając zbytnio, że tak naprawdę chodzi tylko o to, byśmy przymknęli oko na faktyczny zamach stanu, jakim będzie ewentualna dymisja szefa CBA. Tymczasem struktury państwa nie są zwykłym biznesem, w którym szef może według własnych ocen rozwiązać umowę z podwładnym, na warunkach tej umowy, w dowolnym momencie. W życiu obywatela obowiązuje złota zasada demokratycznych społeczeństw, iż wszystko co nie jest zabronione – jest dozwolone. W razie potrzeby zawieramy umowy, a wątpliwości reguluje kodeks cywilny. Natomiast w administracji państwowej obowiązuje inna zasada mówiąca, że urzędnik może działać tylko na podstawie i w granicach prawa. Tusk też podlega tej zasadzie i, jeśli nie jest idiotą, to świadomie, perfidnie oszukuje społeczeństwo, twierdząc, że może podjąć autonomiczną decyzję o dymisji szefa CBA. Przesłanką do takiej dymisji nie może być przeświadczenie Tuska, że Kamiński zrobił coś złego. Jeśli nawet by zrobił, to musi to zostać udowodnione przed sądem i musi zapaść wyrok. Jeśli prawne przesłanki do zdymisjonowania Kamińskiego nie wystąpią, a Tusk tę dymisję przeforsuje, dokonując swoich manipulacji opinią publiczną oraz jakiś prawnych kreacji i łamańców, to znaczy, że nasze państwo znajduje się w kryzysie – nie tylko gospodarczym czy politycznym, ale bytowym. I jeśli społeczeństwo szybko się nie obudzi, to z tego kryzysu coraz trudniej będzie się nam wydobyć.
Obywatelska zgoda na respektowanie wspólnego systemu prawnego jest chyba podstawowym warunkiem funkcjonowania państwa. Obserwowany dziś upadek naszego systemu prawnego – podobnie jak wyżej opisany upadek moralny – też ma swoje podstawy i przygotowanie. Wystarczy przypomnieć lansowane przez polityków PO hasło nieposłuszeństwa obywatelskiego w stosunku do władzy sprawowanej przez PiS w latach 2005-2007. Hasło to wykorzystały szczególnie chętnie osoby podejrzane o współpracę z SB w czasach PRL dla uniknięcia złożenia oświadczeń lustracyjnych, a najgłośniejszym przypadkiem był wtedy Bronisław Geremek. Dalej mieliśmy niszczenie mediów publicznych przez zachęcanie społeczeństwa przez premiera Tuska do niepłacenia wymaganego przepisami i niewysokiego przecież abonamentu na publiczne radio i telewizję. Myślę, że uważni obserwatorzy mogliby wymienić więcej przypadków takich działań. Dziś możemy mieć do czynienia z bardzo poważnym atakiem na system prawny naszego państwa ze strony urzędującego premiera.
Premier Tusk na tym nie kończy. Na konferencji prasowej 07.10.09 (śr), by przykryć swoje niesłychanie szkodliwe działania, jednocześnie z zapowiedzią dymisji szefa CBA uderza w tony wojenne. Po sparaliżowaniu działań szefa CBA, czyli urzędnika, który wykrył korupcję w rządzie i mógł stanowić istotną pomoc w sprawie wyjaśnienia tej afery, a także wykrywać ewentualne kolejne afery, premier fałszywie zapewnia, że jego celem jest wyjaśnienie afery w swoim rządzie. Ale głównym przesłaniem jego przemówień oraz wypowiedzi jego ludzi w ostatnich dniach jest wezwanie do wojny. Wojny z opozycją, a konkretnie z PiS-em, bo tylko tę partię Tusk wymienia jako przeciwnika. Zwróćmy uwagę, że PR-owcy Tuska zadbali nawet o taki szczegół jak ton głosu. Premier i jego ludzie nazwę PiS i nazwisko Kaczyński wymawiają szczególnym jadowitym tonem, jakby sama nazwa była już obelgą. Celem wojny jest zniszczenie przeciwnika. Premier Tusk chyba więc boi się tej opozycji, skoro nie zadowala się już codziennym bezpardonowym zwalczaniem jej w mediach, a postanowił wykorzystać okazję i przekształcić aferę w swoim rządzie w oficjalną wielką wojnę z jedną opozycyjną partią. Coś takiego chyba jeszcze nie miało miejsca nawet w dotychczasowym chorym systemie zwanym III RP, w którym użycie służb specjalnych do walki z opozycją w latach 90. starano się przynajmniej trzymać w tajemnicy.
Mam w sobie wielką nadzieję, że nasze społeczeństwo jednak się obudzi. Że choćby ostatnie rocznice, przypominające o naszej nie zawsze zwycięskiej lecz zawsze chwalebnej walce o niepodległość oraz o ponoszonych w przeszłości ofiarach dla niepodległości, staną się iskrą, która obudzi w ludziach myślenie patriotyczne i propaństwowe. A wojna Tuska z opozycją o władzę nie dla dobra Polski, ale dla obcych interesów i przy okazji dla geszeftów swoich kolesi, stanie się „wojną polsko-tuską”, podobnie jak „wojna polsko-jaruzelska”, którą pod kłamliwymi hasłami wytoczył nam niegdyś niejaki „człowiek honoru”. Wojną, w której – tego akurat jestem pewny – ten mały żałosny zdrajca Tusk już przegrał, bo teraz chyba tylko cud mógłby sprawić, żeby spełnił swoje marzenie i został prezydentem Polski. Ale przebieg i ostateczny wynik tej wojny jest bardzo bardzo niepewny. Obawiam się bowiem, że została ona tak zaplanowana (łącznie z opisanym wcześniej upadkiem obywatelskiej przyzwoitości oraz szacunku dla prawa), by w najgorszym przypadku – z punktu widzenia macherów pociągających za sznurki – pogrzebać i PO, i PiS, a na zgliszczach wrócić wreszcie do władzy ze swoimi sprawdzonymi towarzyszami.
Moje obawy i pesymizm mają swoje uzasadnienie w obserwowanym zobojętnieniu społeczeństwa na bieżące sprawy państwa podobnym do tego, z którym mieliśmy do czynienia przez większość okresu III RP a szczególnie w umownym okresie 1995-2005. A trzeba tu polegać bardziej na własnych obserwacjach niż na zmanipulowanych sondażach opinii publicznej. Zapewne sondaże pokażą wahania poparcia dla PO, ale wiadomo w czyich rękach są firmy wykonujące badania opinii publicznej i czyje zlecenia one realizują. Najważniejszy jest dziś sondaż GfK Polonia z 06.10.09 (Rzeczpospolita 07.10.09), czyli przed konferencją prasową Tuska, w którym na pytanie „Czy Donald Tusk powinien odwołać szefa CBA Mariusza Kamińskiego?” 56% ankietowanych miało odpowiedzieć „tak”, a 37% – „nie”. Firma GfK Polonia zapewne wykonała tu odgórne polecenie, zgodnie z którym miała dać Tuskowi do ręki wygodny argument dla tej dymisji. Jeśli jednak faktycznie większość Polaków tak myśli, jest tak zindoktrynowana lub zdezorientowana, by nie dostrzec wymienionych przeze mnie wyżej dwóch zupełnie elementarnych spraw związanych z aferą hazardową, to jest po prostu bardzo źle z nami.
Gdy w 1989 roku entuzjaści mówili o upadku komunizmu, a realiści – o transformacji systemu, daleki byłem od triumfalizmu. Nastroje tonował redaktor rzekomo „naszej” gazety Adam Michnik oraz złowieszcza postać Wojciecha Jaruzelskiego na stanowisku prezydenta Polski. Jednak w najczarniejszych myślach nie sądziłem, że ta walka będzie trwać jeszcze tak długo. Dzisiaj widzę, że czeka nas bardzo długi marsz. Pogodziłem się nawet z tym, że nie spełni się moje marzenie i nie doczekam, przynajmniej w życiu aktywnym zawodowo, ojczyzny na swoją miarę silnej gospodarczo i militarnie oraz wolnej od obcych wpływów realizowanych na miejscu czy to przez postkomunistów, czy innych zdrajców. Wierzę jednak, że nie można rezygnować ani z tych marzeń, ani z walki o nie w takiej formie, jak jest to możliwe. Bardzo ważna jest też praca pozytywistyczna. Jeśli nie można zrobić nic innego, to trzeba dbać o osobiste powodzenie, budować lokalne społeczności, a najcenniejsze wartości – uczciwość, honor i szacunek dla Polski – przekazywać swoim dzieciom.
Obr. 1. Mariusz Kamiński w latach 90. jako założyciel i lider stowarzyszenia Liga Republikańska, które programowo sprzeciwiało się powrotowi byłych komunistów do władzy.
Prawdziwy lider prawdziwej opozycji. Cała reszta polskiej polityki to tandetny cyrk, którego celem jest zubożenie Polaków i pacyfikacja Polski.
Linki:
Nasze teksty ukazują się równolegle w portalu
W portalu pojawia się więcej komentarzy do aktualnych tekstów. Archiwalne teksty na oryginalnym blogu Kamaryla podlegają czasami drobnej edycji: dodanie obrazków, poprawki stylistyczne. Nie ulega zmianie zasadnicza treść raz opublikowanego przekazu.
